Xeyal bike ku tu li ber temaşevanekî mezin radiwestî û dixwazî ku ew bi baldarîyeke bêdawî guh bidin te. Ev tiştê ku Steve Jobs, damezrînerê Apple, kir. Ji bo vê yekê çekek wî ya veşartî ya hêsan hebû, her pêşkêşkirina hilbera Apple veguherand bûyerek gerdûnî ku raya giştî kişand. Nehêniya hilberên wî ne hejmara gîgabayt, megapîksel, an jî leza pêvajoyê bû, lê şêwaza wî ya ragihandinê ya hêsan û hestyarî bû.
Jobs dizanibû ku temaşevan ne ewqas bi hejmarên teknîkî re eleqedar bûn, lê bi bersiva pirsekê re eleqedar bûn: "Ev berhem ji bo min çi wateyê dide?" Di vê gotarê de, em ê lêkolîn bikin ka Steve Jobs çawa vê prensîbê bikar anî da ku berhemên Apple-ê yên wekî iPhone û iPod-ê ji cîhazên tenê bêtir bike, û hûn jî çawa dikarin vê rêbazê di karsaziya xwe an jiyana xwe ya rojane de bikar bînin da ku bala her temaşevanekî bikişînin.
Steve Jobs kir ku mirov ji berhemên Apple re eleqedar bibin.
Steve Jobs ne tenê karsaz bû; ew sêrbazê ragihandinê bû. Di sala 2001an de, dema ku wî iPod-a yekem, lîstikvanek dengî ya portable bi heta 5GB hilanînê, da nasîn, wî ne li ser hûrguliyên teknîkî yên tevlihev ên wekî leza pêvajoyê an "bit" û "byte" sekinî, û ne jî bi zimanê hejmarên tevlihev axivî. Di şûna wê de, wî got:
"Tiştê herî baş ê iPod-ê ew e ku hûn dikarin hemî pirtûkxaneya xwe ya dengan bixin bêrîka xwe û li her derê guhdarî bikin… 1000 stran di bêrîka xwe de!"
Çima ev kar kir? Ji ber ku Jobs karîbû bersiva pirsa di hişê her kesî de bide: "Ev ji bo min tê çi wateyê? An çima divê ez eleqedar bibim?" Wî şertên teknîkî veguherandin feydeyên berbiçav ku jiyan hêsantir kirin.
Ew li wir nesekinî; di sala 2003an de, dema ku iTunes Store hate destpêkirin, wî hûrguliyên teknîkî yên tevlihev rave nekir, lê got: "Hûn dikarin muzîka xwe bi hêsanî, qanûnî û tenê bi 99 sentî ji bo her stranek serhêl bikirin." Ev yek hişt ku hezkiriyên muzîkê xwe rehet hîs bikin, ji ber ku ew êdî bi zehmetiya dakêşana stranan an jî hest bi sûcdariya dizînê re rû bi rû neman.
Berî iPod-ê, mirovan CD an jî lîstikvanên mezin hildigirtin. Jobs bi bersiva pirsa "Çima divê ez eleqedar bibim?" ev yek guherand, û berhemên Apple kirin beşek girîng ji jiyana bi mîlyonan mirovan. Dema ku hûn berhemek an ramanek pêşkêş dikin, her gav bi sûda ji bo kesê dest pê bikin û rasterast li ser wê biaxivin.
Bi karanîna teoriya ramana bilez: Sîstema 1 û Sîstema 2
Werin em hinekî kûrtir bikevin nav psîkolojiyê. Daniel Kahneman, xwediyê Xelata Nobelê di warê aboriyê de, rave kir ku mejiyê mirov li ser bingeha du pergalên aqilmendiyê biryaran dide.
◉ Sîstema 1: Lez û otomatîk; rewşê dinirxîne û bêyî ku kûr bifikire, zû biryaran dide.
◉ Sîstema 2 mentiqîtir û hêdîtir e, xwe dispêre analîz û hizirkirina baldar.
Dema ku temaşevan peyamek nû dibihîzin, Sîstema 1 pêşî bersiv dide: "Ev ji bo min kêrhatî ye?" Ger bersiv erê be, ew guhdarîkirinê didomînin; wekî din, ew paşguh dikin. Mîna ku em vîdyoyan an Reel temaşe dikin, em ji saniyeya yekem ve biryar didin ka ew ji bo me girîng e an na. Ger girîng be, em tevahiya vîdyoyê bêyî paşvegerandin an lezkirinê temaşe dikin. Ger ne girîng be, em berdewam dikin bi gerandina wê. Li vir, mejî bi lêgerîna tenê tiştên girîng enerjiyê teserûf dike. Dûv re, ger girîng be, Sîstema 2 dest pê dike, û hûn analîz dikin û difikirin.
Jobs vê yekê baş dizanibû. Li şûna ku bi daneyên teknîkî dest pê bike (ku pêdivî bi Sîstema 2 hebû), wî bi feydeyên tavilê serî li Sîstema 1 da. Mînakî, di dema danasîna iPhone-a yekem di sala 2007-an de, wî got:
"Amûrek ku telefon, muzîkjen û înternetê di yek amûrê de bi hev re dike yek."
Ev yek temaşevanan hişt ku bifikirin, "Erê, ev jiyana min baştir dike!" Ger hûn dixwazin bala temaşevanên xwe bikişînin, pêşî li ser Sîstema 1-ê bisekinin. Di çend saniyeyên pêşîn de sûdê peyda bikin, dûv re jî bi rastiyan piştgirî bikin.
Girîngiya danûstandina ku ji temaşevanan re girîng e
Danûstandina serkeftî balê dikişîne ser temaşevanan, ne li ser axaftvan. Ger hûn wan neçar bikin ku pir zêde bifikirin da ku girîngiya gotinên we fam bikin, ew ê eleqeya xwe winda bikin. Bi ravekirina sûdê ji wan re dest pê bikin, dûv re jî ber bi hûrguliyan ve biçin.
Mînakekê ji ezmûna şexsî ya nivîskarekî navdar bigirin: Di konferansekê de li ser zekaya sûnî li Enstîtuya Teknolojiyê ya Massachusetts (MIT), axaftvan bi gotina jêrîn dest pê kir: "Ez ne li vir im ku ji we re bibêjim ka hûn çawa karên xwe dikin."Paşê wî yekser lê zêde kir: "Ez îro li vir im ku alîkariya we bikim ku hûn karsaziya xwe pêşve bibin, bi dabînkirina amûr û rêbazên zelal û pratîkî ku dê ji we re bibin alîkar ku hûn jêhatîbûna serokatiyê ya herî girîng ku hûn dikarin îro bi dest bixin pêşve bibin."Vê yekê di nav kêmtirî 30 saniyan de bersiva pirsa "Çima divê ez eleqedar bibim?" da, û bala temaşevanan kişand.
Bi dîroka xwe ya pîşeyî an jî serkeftinên xwe dest pê nekin; ev piştgirî didin ramanên we yên paşîn, lê ew ji Sîstema 1 derbas nabin. Vê di civînek karsaziyê an pêşkêşiyekê de biceribînin: Bi nirxa ku hûn pêşkêş dikin dest pê bikin, û hûn ê ferqa di tevlêbûnê de bibînin.
Serişteyên pratîkî ji bo sepandina şêwaza Jobs di danûstandina rojane de
Ji bo ku ew pratîktir bibe, li vir çend serişteyên rasterast hene ji bo kişandina bala temaşevanên xwe bi karanîna pirsa Kar:
◉ Bi sûda rasterast ji bo temaşevanên xwe dest pê bikin, ji wan re bibêjin ka tiştê ku hûn pêşkêş dikin dê çawa bandorek berbiçav li ser jiyana wan bike. Di her pêşkêşiyê de, ji xwe bipirsin, "Ev çi pirsgirêk di jiyana temaşevanan de çareser dike?" Piştre pêşî bibêjin.
◉ Di destpêkê de nekevin nav hûrgiliyên teknîkî. Pêşî sedemek bidin temaşevanan ku ew eleqedar bibin. Mînakên hêsan ên mîna yên Jobs bikar bînin, şertên teknîkî wergerînin çîrokên rojane. Ger hûn sepanekê difiroşin, bibêjin: "Rojê saetekê ji dema xwe ya windakirî xilas bike."
◉ Mînakên hêsan û çîrokên kurt bi kar bîne. Mirov çîrokan ji hejmaran bêtir bi bîr tînin.
◉ Di çend saniyeyên pêşîn de ceribandinê bike û pêşkêşkirina xwe li ser hevalekî biceribîne, û bibîne ka ew yekser bala wan dikişîne an na.
◉ Ji hûrgiliyên zêde dûr bisekinin û bila rastiyan piştî sûdê werin, da ku wê piştgirî bikin, ne ku wê serdest bikin.
Ev serişte ne tenê teorîk in; şîrketên mîna Apple hîn jî wan di destpêkirina hilberên xwe yên nû de bikar tînin, wek iPhone 15, ku bal kişand ser "Kamerayeke profesyonel di bêrîka we de".
Danûstandinê bike amrazek bihêz di destê xwe de.
Di dawiyê de, sirra Steve Jobs ji bo kişandina temaşevanan di bersiva wî ya pirsa herheyî de ye: "Çima divê ez eleqedar bibim?" Çi hûn hilberek pêşkêş dikin an ramanek hêsan, li ser sûda kesane bisekinin da ku Sîstema 1 a mejiyê xwe çalak bikin û balê biparêzin. Ev ê ragihandina we veguherîne amûrek ku mirovan guhdarî bike û tevlî bibe.
Bikarhêner:
8 şîrove